गणेश मौनी

चैत्र ९ डोटी
डोटीको बडीकेदार गाउँपालिकाको सदरमुकाम रहेको वडा नम्बर २ खड्यौलीमा खानेपानीको हाहाकार भएको छ ।
गाउँपालिकामा पानीको अभाव हुँदा पालिकाले अहिले २० किलोमिटर टाढा पर्ने बडीकेदार गाउँपालिका वडा नम्बर १ बिपीनगरमा रहेको ठुली गाड बाट ट्याङ्करले पानी ओसारेर दैनिकी चलाउन बाध्य रहेको छ ।
देश सङ्घीयतामा गएपछि साबिकका चार गाउँ विकास समिति मान्नाकापडी, बर्छैन, लानाकेदारेश्वर र घागल मिलेर बडीकेदार गाउँपालिका बनेको थियो । पालिकाको मुकाम सबैको पायक पर्ने स्थान वडा नम्बर २ खड्यौलीमा कायम गरिएको थियो ।
पहिलो पटक निर्वाचित जनप्रतिनिधि हरूले भौगोलिक रूपमा बिकट, पहाडी क्षेत्र अवस्थित बडीकेदार गाउँपालिकाको मुकाम स्थापित पश्चात् आवश्यक भौतिक संरचना निमार्ण गर्नुका साथै खानेपानीको आपूर्तिका लागि पालिकाले २०७५ सालमा डिप बोरिङको योजना निमार्ण गरी सञ्चालनमा ल्याएको थियो । तर उक्त योजना निमार्ण भई सञ्चालनमा आएको ५ वर्ष पनि चलेन । पाँच वर्षको अवधिमा समस्या देखिएको थियो । समस्या समाधानका लागि पालिकाले पटक पटक गरेर लाखौँ रुपैयाँ खर्च गरे पनि समस्या समाधान हुन सकेको छैन । हाल डिप बोरिङको पानी पूर्ण रूपमा बन्द रहँदा खानेपानीको अभाव चुलिएको हो ।
पानी अभावका कारण दैनिक व्यापार व्यवसाय तथा होटेल सञ्चालनमा प्रत्यक्षे असर परेको स्थानीय होटेल व्यवसायी राम बहादुर बिठाडीले बताए । उनले होटेलमा २,४ जना मानिस आउने बित्तिकै पानी अभावका कारण खाने, बस्ने सुविधा छैन भन्नु पर्ने बाध्यता रहेको बताउँछन् । यस विषयमा सरकारको ध्यान जान आवश्यक रहेको समेत बताए ।
डिप बोरिङको पानी बन्द हुँदा पालिका र आवास क्षेत्रमा खानेपानीको अभाव भई दैनिकी चलाउन साह्रै गाह्रो परेको बडीकेदार गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत शेर बहादुर बुढाले बताए । उनले भने डिप बोरिङ बन्द भए पश्चात् हाल पालिकाले ट्याङ्करले पानी ओसार्दै छ, यो दिगो व्यवस्थापन होइन । सधैँ भर यसरी ट्याङ्करमा पानी ओसारेर पालिका चलाउन नसकिने प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत बुढाले बताए ।
पालिकाले सञ्चालनमा ल्याएको डिप बोरिङ सुकेपछि खानेपानीको हाहाकार भएको बडीकेदार गाउँपालिकाका अध्यक्ष भैरव बहादुर साउदले बताए । उनले भने अब पानी अभावका कारण पालिका सञ्चालनमा साह्रै गाह्रो भइसक्यो । दैनिक रूपमा पानी नभई नहुने कुरा हो पानीको साह्रै अभाव छ । नजिक छेउछाउमा पालिका मुहान छैनन् । पालिका लगायत नजिकका बस्तीहरूमा पानी आपूर्ति गर्न घेरै समस्या छ । पालिकाको सानो तिनो स्रोतले पुग्दैन यस विषयमा सङ्घीय सरकारले पहल गर्नुपर्ने बताए ।
बडीकेदार गाउँपालिका र आसपासका क्षेत्रमा खानेपानीको दिगो व्यवस्थापन गर्न पालिका बाट करिब ३० किलोमिटर टाढा रहको बडीकेदार धाम क्षेत्र धजालाउने पानी मुहानको लागि डिपीआर सम्पन्न गरी आवश्यक कागजात सहित सङ्घीय खानेपानी कार्यालय धनगढीमा पेस गरेको पालिकाले जनाएको छ । पालिकाले तयार गरेको लागत स्टेटमेन्ट अनुसार करिब १० करोड लागत लाग्ने पालिकाले जनाएको छ ।
पालिकामा खानेपानी समस्या समाधान गरी स्थानीय बासीलाई पानी खुवाउनको लागि हाल गाउँपालिका अध्यक्ष भैरव बहादुर साउँद खानेपानी मन्त्रालय, खानेपानी विभाग, प्रधानमन्त्री कार्यालय दिनहुँ धाइरहेका छन् । अध्यक्ष साउँद हाल बडीकेदारमा खानेपानीको आपूर्ति व्यवस्थापन गर्न सङ्घीय राजधानी काठमाण्डौमा रहेका सबै नेता, मन्त्री, विभागीय डिजीलाई भेटघाटका साथै दबाब दिइरहेका छन् ।
गाउँपालिकाको सदरमुकाम भएको क्षेत्रमा सरकारले पानीको दिगो व्यवस्थापन गर्न आवश्यक रहको स्थानीय बासीले जनाएका छन् । पालिकाले डिप बोरिङ निमार्ण र मर्मतमा करिब ८० लाख रुपैयाँ खर्च भएको पालिकाले जनाएको छ ।तर पानी दिगो रूपमा सञ्चालन हुन सकेन ।